Kitap okuma alışkanlığınız var mı? Yoksa “Okumak istiyorum aslında ama vaktim yok” diyenlerden misiniz? Oysa düzenli bir okur olmak boş vakit doldurmak yerine, sağlığımız için vakit yaratılması gereken önemli bir eylem. Bu eylemin faydaları üzerine sayısız bilimsel kanıt var.
Okumak stresi azaltır. İngiltere’nin Sussex Üniversitesi’nde stres seviyelerini düşüren ve artıran şeyler üzerine yapılan bir araştırmada televizyon izlemek, müzik dinlemek gibi tüm rahatlama yöntemlerinin arasında birinciliği kitap okuma almış. Araştırmaya göre günde 10 dakika kitap okumak neredeyse bir antidepresan ilaç kadar etkili olabiliyor ve stres seviyesini %68 oranında düşürebiliyor. Araştırmacılardan biri olan David Lewis’e göre rahatlamak için “bir kitabın içinde kaybolmak” nihai nokta. Okunan şeyin içeriğinden ziyade bu aşamayı yakalayabilmek önemli… Gerçekte yaşadığınız dünyadan sizi okuduğunuz kitabın evrenine çekebilen güç, stresinizin düşmanı. 2009 yılında Essex Üniversitesi’ndeki bir araştırmada da 30 dakika kitap okumanın kan basıncını ve kalp atış hızını düşürdüğü bulunmuştu.
Kaliteli bir yaşam için uykunun önemi yadsınamaz. Telefon ya da televizyon gibi mavi ışığa maruz kaldığımız eylemlerden bizi uzaklaştıran kitap, hem uykusuzluğa bir ilaçtır hem de uyku kalitesini artırmaya. İnsanlarda kaygı ve depresyonu tetikleyen şeylerden biri olan uyku problemi paradoksuna (paradoks diyorum çünkü kaygıdan uyuyamıyoruz ama uyuyamadıkça kaygı seviyemiz artıyor) yardımcı olabilecek şeylerden biri düzenli okumadır. Rahatlamamızı sağlayan, kas gerginliğini gideren, kan basıncı ve atış hızını düzenleyen kitap okuma sizi uykuya daha kolay hazırlayabileceği gibi, uyuduğunuzun kalitesini de artırabiliyor. Beden ve zihin rahatlığı dünyanın en konforlu yatağı!
Günlük hayatın karmaşıklığında çevresel etkenler bizi oldukça zorlar ki en temel zorlayıcılardan biri insanlardır. Çevremizde okul, iş gibi sürekli iletişim halinde olduğumuz insanlarla doluyuz. Birbirinden tamamen farklı onlarca, yüzlerce karakterle anlaşabilmek ya da en azından uzlaşabilmek için bu kadar çok karaktere aşina olmamız lazım. İşte bunu bize kurgu kitaplar sağlar… Okumak açık fikirli olmaya, empati geliştirmeye, zor durumlarda belirli karakterlerin nasıl düşündüğü ve davrandığı konusunda bize iç görüler sağlamaya en faydalı eylemlerden biri. Kişisel sağlığımız için, sosyal ilişkilerin yönetiminde asgari düzeyde başarıya ihtiyacımız var.
Yine başka bir bilimsel araştırma okumanın depresyon, anksiyete ve tükenmişlik semptomlarını hafifletmeye yardımcı olduğu sonucunu çıkarmış. Araştırma esasen Covid-19 pandemisi sırasında okumanın etkilerine odaklamış bir araştırma. Ancak sonuçlar gösteriyor ki her koşulda “bibliyoterapi” olumsuz yan etkisi olmayan ve ruhsal sağlıkta oldukça etkili muazzam bir ilaç.
Nöroloji alanında çalışan uzmanlar yaşa bağlı bilişsel gerilemeyi önlemede okumayı öneriyor. Nitekim Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi’nde 2023 yılında yayımlanmış bir bilimsel makalede “Düzenli Kitap Okuma Aktivitesinin Yaşlıların Mental Sağlığı Üzerine Etkisi” araştırma sonuçlarıyla kanıtlanmış. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3038471
Siz en son hangi kitabı, ne zaman okudunuz?
Bình luận